خار فنری (Spring Wire) نوعی سیم فولادی است که به شکل صاف یا با پوششی از مواد دیگر برای ساخت فنر به کار میرود. خار در واقع یک قطعه اتصالدهنده است. این قطعه که معمولاً از جنس آهن است، کاربردهای گستردهای دارد؛ از ساخت کابینت گرفته تا تولید ماهوارههای فضایی. خارها در انواع مختلفی ساخته میشوند. از رایجترین انواع آن میتوان به خارهای فنری داخل محور، بیرون محور، خارهای ناخنی، رینگی و مانند اینها اشاره کرد. در این مقاله از مجله رونیکس قصد داریم درباره خارهای فنری صحبت کنیم. این خارها برای فشرده کردن محور یا محکم کردن دو قطعه درون آن استفاده میشوند. این نوع خارها در انگلیسی با نام Circlip شناخته میشوند. خارهای فنری معمولاً در سه گروه اصلی جای میگیرند:
خار فنری ساده
خار فنری مفتولی
خار فنری پولکی
برای محکم کردن یا باز کردن خارهای فنری، معمولاً دو سوراخ در دو سر آن تعبیه شده است. برای آسانی کار در باز و بست کردن این خارها، از ابزار مخصوصی به نام خاربازکن یا خارجمعکن استفاده میشود.

خار فنری یک قطعه ساده و پرکاربرد است. این قطعه معمولاً از یک مفتول فلزی فنردار ساخته میشود. شکل آن به صورت یک میله با برجستگیهای فنری است. کار اصلی این خار، قفل کردن و نگه داشتن قطعات روی یک محور یا داخل یک سوراخ است. وقتی این خار را در جای خود قرار میدهید، فنرهای آن باعث میشود محکم در جای خود بایستد و از حرکت یا جدا شدن قطعات جلوگیری کند. از این قطعه کوچک و مفید در بسیاری از وسایل مکانیکی و صنعتی استفاده میشود.
ساختار خار فنری چیست؟
به طور معمول، خارهای فنری در انتهای خود دارای دو سوراخ هستند که برای ثابت نگه داشتن و نصب کردن قطعه مورد استفاده قرار میگیرند. این سوراخها در دو نوع داخلی و خارجی ساخته میشوند. برای نصب این خارها، از ابزاری به نام خارگشا استفاده میکنند. خارگشا کمک میکند تا خار به راحتی داخل محور یا لوله قرار بگیرد. ابزارهای باز و بسته کردن خارها معمولاً در دسته انبرها جای میگیرند. این ابزار پرکاربرد، دارای یک دسته اهرمی و یک بخش نوکتیز است که درون سوراخهای خار قرار گرفته و عملیات نصب یا برداشتن آن را آسان میکند.
| مقاله تفاوت خار جمع کن و خار باز کن را اینجا بخوانید! |
این ابزارها دقیقاً همان کاری را انجام میدهند که از اسمشان مشخص است. به این صورت که وسیلهای به نام خاربازکن، با استفاده از یک اهرم، خار فنری را باز میکند تا بتوان آن را روی محور سوار کرد. همچنین ابزاری به نام خارجمعکن، برای فشرده کردن و کوچک کردن قطر خارها به کار میرود تا به راحتی وارد محور شوند.
| برای اطلاع از انواع انبردست همه کاره رونیکس اینجا را کلیک کنید! |
انبر مخصوص جمعآوری خار و همچنین انبری که برای جدا کردن خار به کار میرود، در کنار گونههای مختلف خار موجود است.
آلیاژ و استاندارد خار فنری
ماده اصلی و رایج برای ساخت خارهای فنری، آلیاژی به نام MN65 است. این آلیاژ خاصیت ارتجاعی خوبی دارد و نسبتاً نرم است. البته گاهی اوقات از ترکیبات فلزی دیگر و سفارشی هم استفاده میشود، مانند خارهای فنری که تماماً از فولاد ساخته میشوند، اما این موارد کاربرد و مصرف رایج و گستردهای ندارند.
مشخصات و استانداردهای مربوط به خار فنری
ویژگیها و ضوابط مربوط به رینگهای فنری معمولاً برای اطمینان از کیفیت و کاربرد درست آنها در زمینههای گوناگون صنعتی تعریف میشوند. در ادامه به چند مورد از این ویژگیها و استانداردهای کلیدی اشاره میکنیم:
1. قطر و ضخامت
خار فنری در اندازههای گوناگونی از نظر قطر و کلفتی ساخته میشود. انتخاب این اندازهها معمولاً مطابق با درخواست خریدار و بر پایه استانداردهای تعیینشده انجام میگیرد.
2. جنس و ترکیب فولاد
خار فنری از فولاد ساخته میشود. نوع و ترکیب این فولاد اغلب بر پایه قوانین و استانداردهای داخلی یا جهانی مشخص میگردد. در بیشتر موارد، برای تولید این نوع خار، از فولادهای کربنی بهره میبرند که میزان کربن و همچنین عناصری مانند سیلیسیم و منگنز در آنها متفاوت است.
3. خواص مکانیکی
ویژگیهای کلیدی که برای سنجش یک فنر خار در نظر گرفته میشود، شامل استحکام تسلیم، استحکام کششی و میزان کشیدگی آن است. این ویژگیها را میتوان بر پایه استانداردهای معتبر جهانی مانند استاندارد ASTM آمریکا یا استاندارد DIN آلمان اندازهگیری و ارزیابی کرد.
4. روش تولید
خار فنری عموماً به دو روش مختلف ساخته میشود: یا به صورت کشیده شده از مفتول، یا از طریق ریختهگری. هر دوی این شیوههای تولید میتوانند به عنوان روشهای استاندارد و قابل قبول برای ساخت خار فنری به کار روند.
5. استانداردها
استانداردهای شناختهشدهای برای سیم فنر وجود دارند. از جمله این استانداردها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– استاندارد ASTM A227 که برای فنرهای ساختهشده از سیمهای نرم یا آبکاریشده با نیکل است.
– استاندارد ASTM A228 که برای فنرهای سخت و پرکاربرد به کار میرود.
– استانداردهای DIN EN 10270-1 و DIN EN 10270-2 که برای فنرهای فشاری استفاده میشوند.
– استاندارد BS EN 10270-1 که برای فنرهای فشاری و فنرهای تعلیق کاربرد دارد.

جعبه ابزار رونیکس، همراه با مجموعهای از میخهای فنری در اندازههای گوناگون است.
ابزارآلات رونیکس؛ مطمئن در انتخاب
مشخصات و استانداردهای خار فنری میتواند بر اساس کاربرد و صنعتی که در آن استفاده میشود، تفاوت داشته باشد. به همین دلیل، هنگام خرید و به کارگیری این قطعه، لازم است به استانداردها و ویژگیهای فنی تعریفشده برای حوزه فعالیت خود دقت کنید و آن را از سازندگان و فروشندگان معتبر تهیه نمایید.
اگر در زمینه تاسیسات یا صنایعی مشغول هستید که از قطعاتی مانند انواع خار، به ویژه خار فنری، استفاده میکنند، توصیه میشود از ابزارهای تخصصی مانند خار بازکن و خار جمعکن رونیکس بهره ببرید. رونیکس با استفاده از پیشرفتهترین فناوریهای روز جهان، ابزارهایی طراحی و تولید میکند که همگام با نیازهای بازار و مصرفکنندگان است.




















