مرگ بی صدا! این اصطلاح معمولاً برای افرادی به کار میرود که در فصل سرما بر اثر مسمومیت با گاز جان خود را از دست میدهند. با وجود هشدارهای مکرر در رسانهها، هر ساله در ماههای سرد، آمار تلفات ناشی از گازگرفتگی افزایش مییابد. به همین دلیل، آگاهی از نکات ایمنی مربوط به بخاری گازی بسیار مهم است. رعایت این نکات شامل انتخاب بخاری مناسب، استفاده از لوازم جانبی استاندارد و نصب صحیح این وسیله گرمایشی میشود. اگر این موارد به درستی رعایت نشوند، ممکن است جان ساکنان خانه به خطر بیفتد. در حالی که رعایت آنها هزینه زیادی ندارد و تنها نیازمند دقت و توجه است. در این نوشته به تمامی مواردی که هنگام خرید و نصب بخاری گازی باید رعایت کنید، اشاره میکنیم. بخاری گازی در بسیاری از خانههای ایرانی وجود دارد، اما متأسفانه هر سال به دلیل بیتوجهی به نکات ایمنی ساده، باعث سوگوار شدن خانوادههای زیادی میشود. رونیکس را بخوانید.
فصل سرد و بازار داغ خرید بخاری
زمستان در راه است و بازار خرید بخاریهای گازی داغ شده است. اگرچه بسیاری از خانههای جدید از سیستمهای گرمایشی مرکزی مثل پکیج استفاده میکنند، اما هنوز در مناطق سردسیر، بخاری گازی طرفداران زیادی دارد.
اما وقتی میخواهید یک بخاری گازی بخرید، باید به چه نکاتی دقت کنید؟ هنگام نصب لوله و دودکش چه اصول ایمنی را باید رعایت کرد؟ انتخاب برند مناسب چگونه است و آیا اندازه خانه در انتخاب نوع بخاری تأثیر دارد؟
اول از همه بهتر است با انواع بخاریهای گازی آشنا شویم. به طور کلی دو نوع بخاری گازی در بازار وجود دارد: نوعی که دارای دودکش است و رایجتر میباشد، و نوع بدون دودکش که معمولاً به لوله نیاز ندارد و با فناوری جدیدتری طراحی شده است.
بیشتر بخوانید: چگونه با دریل سرامیک را سوراخ کنیم؟
بخاری گازی با دودکش
این بخاری، پرکاربردترین وسیله گرمایشی در خانههای مردم ایران است. متأسفانه بیشتر مسمومیتها و حوادث ناشی از گاز نیز به دلیل استفاده نادرست از همین نوع بخاری رخ میدهد. نصب لوله، شلنگ و دودکش این بخاریهای گازی نیازمند دقت و توجه کافی است. روش درست نصب بخاری گازی، مهمترین گام در راهاندازی این وسیله گرمایشی محسوب میشود. هنگام خرید این مدل بخاری، باید به نکات زیر به دقت توجه کنید.

♦ نشان استاندارد
هنگام خرید بخاری گازی یا هر وسیله دیگری، حتماً به نشان استاندارد روی کالا دقت کنید. این علامت تضمین میکند که محصول حداقل استانداردهای کیفی مورد تأیید مراجع رسمی را دارد. سازمان استاندارد با بررسی کیفیت کالاها و رعایت ضوابط مشخص، این نشان را به محصولات شرکتهای مختلف اعطا میکند.
♦ برچسب انرژی
در فصل سرما، گاز طبیعی در کشور با کمبود مواجه میشود. به همین دلیل، توصیه میکنیم هنگام خرید بخاری، مدلی را انتخاب کنید که انرژی کمتری نسبت به سایر برندها مصرف میکند. همچنین، کاهش مصرف انرژی به معنای آلودگی کمتر و خطرات کمتر برای استفادهکنندگان است.
♦ برند کالا
یکی از نکات کلیدی برای ایمنی در استفاده از بخاری گازی، انتخاب برند مناسب است. سعی کنید دستگاهی را بخرید که در بازار معتبر و شناختهشده باشد. برندی که هم تجربهی قابل اعتمادی در ساخت وسایل گرمایشی دارد و هم محصولاتی مطابق با استانداردهای روز و نیازهای کاربران ارائه میدهد.
♦ متراژ محل و نوع بخاری
پیشنهاد میشود نوع بخاری را با توجه به مساحت خانه انتخاب کنید. جدول زیر راهنمای مناسبی برای انتخاب نوع وسیله گرمایشی بر اساس اندازه فضای شماست.
| مساحت منزل بر حسب متر مربع و نوع محیط | نوع و ظرفیت بخاری |
| کمتر از 50 متر با محیط بسته | بخاری دیواری، دودکش دار |
| زیر 50 متر، با جریان محدود هوا | بخاری دیواری، بدون دودکش |
| بین 50 تا 70 متر | بخاری زمینی 8 تا 12 هزار |
| بیشتر از 70 متر | بخاری زمینی 12 هزار به بالا |
| سالنهای بزرگ | بخاری طرح شومینه |
بخاری بدون دودکش
همانطور که از نام این بخاری پیداست، دیگر نیازی به نصب دودکش نیست. در این مدل، مقدار آلودگی و گاز مونوکسید کربنی که منتشر میشود، بسیار کم شده است. دلیل این موضوع، ترکیب مناسب سوخت و اکسیژن در این بخاریهاست که باعث میشود هم سوخت کمتری مصرف شود و هم هوا کمتر آلوده گردد. در بخاریهای بدون دودکش، سیستمی به نام سنجش اکسیژن یا ODS به کار رفته است. این سیستم طوری طراحی شده که اگر مقدار اکسیژن هوا کم شود، بخاری به طور خودکار خاموش میگردد.

بخاریهای گازی بدون دودکش، وسایلی هستند که برای گرم کردن فضاهای داخلی از سوخت گاز استفاده میکنند. این بخاریها برخلاف مدلهای سنتی، نیاز به لوله یا مسیری برای خروج دود به بیرون از ساختمان ندارند.
این دستگاهها هوای مورد نیاز برای سوختن گاز را از داخل همان اتاق میگیرند و محصولات ناشی از سوختن مانند بخار آب و گاز دیاکسید کربن را نیز به طور مستقیم در فضای داخلی رها میکنند. به همین دلیل، تهویه مناسب و جریان هوای تازه در اتاقی که از این بخاری استفاده میشود، بسیار مهم و ضروری است.
استفاده از این نوع بخاری در مکانهای کوچک و بدون جریان کافی هوا میتواند باعث کاهش اکسیژن و افزایش گازهای نامطلوب در فضای اتاق شود. بنابراین رعایت نکات ایمنی و توجه به دستورالعملهای سازنده برای پیشگیری از هرگونه خطر، اهمیت زیادی دارد.
نحوه نصب بخاری گازی با دودکش
رعایت نکات ایمنی برای بخاریهای گازی، به ویژه در مورد لوله و دودکش آن، بسیار مهم است. لوله بخاری، گازهای خطرناک و سمی را از داخل خانه به بیرون هدایت میکند. اگر در طول مسیر لوله، شکاف یا سوراخی وجود داشته باشد، ممکن است جان افراد به خطر بیفتد. بنابراین هنگام نصب لوله بخاری، این موارد را در نظر بگیرید:
به هیچ عنوان از لولههای آکاردئونی استفاده نکنید. این لولهها به دلیل استحکام کم، ممکن باعث نشت گاز مونوکسید کربن در فضای خانه شوند.
وقتی لوله را از داخل دیوار عبور میدهید، مطمئن شوید قطر سوراخ دیوار با قطر لوله کاملاً برابر است.
تا حد امکان از لولههای زانویی کمتر استفاده کنید. اگر این اتصالات به خوبی بسته نشوند، ممکن است گازهای سمی از آنها خارج شود.
حتماً توجه کنید که لوله باید با شیب مناسب به سمت بالا قرار بگیرد. هنگام عبور دادن لوله از دیوار یا پنجره، شیب آن را کنترل کنید.
فقط از لولهها و قطعات اتصالی استفاده کنید که نشان استاندارد داشته باشند.
لوله بخاری باید حداقل یک متر از کف اتاق فاصله داشته باشد.
بخاری و مسیر لوله را از چیزهایی که ممکن است آتش بگیرند (مانند پرده) دور نگه دارید.

لوله بخاری طبق گفته سایت صنایع تولیدی ابزارخان، کارکردی شبیه به هود دارد. هر دوی آنها هوا را به بیرون منتقل میکنند. اما نکته مهم، جنس و نوع لولهای است که برای این کار استفاده میشود. این لوله باید در برابر شرایط گوناگون مقاوم باشد. وقتی لوله مقاوم باشد، کارایی بهتری خواهد داشت، دیرتر فرسوده یا خراب میشود و عمر طولانیتری پیدا میکند. در نتیجه نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری دارد و این یکی از بزرگترین مزیتهای آن محسوب میشود.
دودکش را اصولی نصب کنید
برای نصب ایمن بخاری گازی، علاوه بر خود بخاری، دودکش نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. هنگام نصب دودکش، این نکات را حتما رعایت کنید:
از یک دودکش مشترک برای خارج کردن دود چند بخاری یا وسیله گرمایشی استفاده نکنید.
لوله دودکش وسایل گازسوز و لوله هواکش (فن) را هرگز داخل یک کانال مشترک قرار ندهید.
دودکش را در فضاهای بسته مثل حیاط کوچک یا پاسیو نصب نکنید. حتما باید انتهای آن در هوای آزاد باشد.
روی دودکش حتما کلاهک مخصوص از نوع H نصب کنید و آن را بدون کلاهک یا با کلاهک ساده رها نکنید.
بخاری باید دست کم ۳۰ سانتیمتر از دیوار فاصله داشته باشد. فاصله لوله دودکش از دیوار هم باید ۱۵ سانتیمتر باشد. همچنین بخاری باید حداقل ۵۰ سانتیمتر از هر وسیله قابل اشتعالی دور باشد.
برای ساخت دودکش حتما از ورقهای گالوانیزه استفاده کنید تا ایمنی خانه شما حفظ شود.
به هیچ عنوان از دودکشهای سیمانی یا آجری آماده استفاده نکنید.

آزمایش عملکرد مناسب لوله و دودکش بخاری
پس از اینکه مطمئن شدید لوله و دودکش بخاری به درستی نصب شدهاند، میتوانید با چند راه آسان از سالم کار کردن آن اطمینان پیدا کنید.
♦ گرم شدن لوله بخاری
یک روش آسان برای اینکه بفهمید سیستم گرمایش گازی شما به درستی کار میکند، بررسی گرم شدن لوله بخاری است. اگر لوله بخاری گرم باشد، نشان میدهد که گازهای مضر و محصولات احتراق به خوبی از طریق لوله و دودکش در حال خارج شدن از فضای خانه هستند.
♦ آزمایش کبریت
یک شمع یا کبریت را رو به روی لوله خروجی بخاری بگیرید. اگر دیدید که شعله به طرف داخل لوله کشیده میشود، یعنی بخاری شما سالم است و به درستی کار میکند. اما اگر شعله ثابت ماند و تغییری نکرد، این نشان میدهد که بخاری شما مشکل دارد و نیاز به بررسی دارد.
♦ شعله آبی
شعله بخاری یا هر وسیله گرمایشی گازی باید همیشه آبی رنگ باشد! اگر رنگ شعله دستگاه شما آبی نیست و متمایل به نارنجی یا قرمز است، لازم است وضعیت آن را بررسی نمایید. این اتفاق معمولاً به دلیل سوختن نادرست گاز رخ میدهد و ممکن است باعث تولید گاز مونوکسیدکربن شود.
بیشتر بخوانید:علائم کند شدن زنجیر اره زنجیری را بشناسید!
گاز مونواکسید کربن چطور موجب مسمومیت میشود
پیشتر درباره راههای ایمن استفاده از بخاری گازی و روش نصب درست آن صحبت کردیم. اکنون خوب است با گاز مونوکسید کربن بیشتر آشنا شویم. این گاز میتواند باعث مسمومیت شود و حتی جان افراد را بگیرد.
مونوکسید کربن گازی سمی است که هیچ بو و رنگی ندارد. به همین دلیل آن را “قاتل خاموش” مینامند. نشانههای مسمومیت با این گاز خطرناک میتواند شامل این موارد باشد: احساس خوابآلودگی زیاد و خمیازههای پشت سر هم، سرگیجه، احساس ضعف و بیحالی، احتمال بروز سردرد شدید، گاهی حالت تهوع و استفراغ، پرش ماهیچهها و مشکل در حرکت، احساس ضربان قوی و کوبنده در شقیقه، بالا رفتن فشار خون، گشاد شدن مردمک چشم و کم شدن دید، تیره شدن رنگ پوست، رنگپریدگی یا برعکس صورتی شدن اطراف لب، گاهی سفتی و انقباض ماهیچهها به ویژه در فک، ایست تنفس، تشنج و در نهایت بیهوشی و کما.
سرویس دورهای بخاری
با پایان یافتن فصل سرما و گرم شدن هوا، بسیاری از افراد بخاری را از جای خود جمع میکنند. فراموش نکنید که پیش از نصب مجدد بخاری یا استفاده از آن در فصل سرد بعدی، حتماً دستگاه را سرویس و بررسی کنید. این کار شامل بازبینی اتصالات و بستهای شلنگ گاز، تنظیم سیستم شمعک و فندک، بررسی رنگ و وضعیت شعله و همچنین رعایت دقیق روش نصب بخاری گازی است.توصیه میکنیم برای انجام این سرویس از ابزار با کیفیت رونیکس بهره ببرید. مجموعه ۸ عددی آچار دو سر تخت رونیکس مدل RH-2202 به همراه مجموعه ۷ عددی پیچگوشتی رونیکس مدل RH-2906، تمام لوازم مورد نیاز برای سرویس بخاری، اتصال شلنگ و تنظیم دقیق شعله را در اختیار شما قرار میدهد.استفاده از ابزار مناسب و استاندارد برای سرویس بخاری، از هزینههای غیرضروری و احتمالی در آینده جلوگیری میکند.

محصولات رونیکس
برای مطالعه بیشتر: «چگونه در روزهای سرد سال، خانهای گرم و دلپذیر داشته باشیم»
جمعبندی
گاهی یک بیدقتی کوچک میتواند پیامدهای بزرگی به دنبال داشته باشد. مسمومیت با گاز مونوکسید کربن که به “مرگ خاموش” معروف است، از جمله اتفاقاتی است که میتوان به سادگی از آن پیشگیری کرد. رعایت نکات ایمنی مربوط به بخاریهای گازی کار دشواری نیست و زمان زیادی نمیبرد، اما میتواند از یک حادثه تلخ جلوگیری کند.پیش از روشن کردن بخاری گازی، حتماً موارد مهمی مانند نصب صحیح لولهها، استفاده از دودکش استاندارد، به کار بردن شلنگهای مطمئن و انتخاب بخاری مناسب از برندهای معتبر را بررسی کنید و این توصیهها را جدی بگیرید.سوالات متداولآیا بخاریهای بدون دودکش قابل اطمینان است؟حتماً از معتبر بودن برند بخاری مطمئن شوید و پیش از خرید، در مورد آن به خوبی تحقیق کنید.




















