مراحل اجرای سقف عرشه فولادی؛ از نصب ورق تا بتن ریزی

سقف عرشه فولادی چگونه است و چه کاربردی در ساختمان دارد؟
در ساخت‌وساز امروزی، استفاده از سقف‌های عرشه فولادی بسیار رواج یافته و به عنوان یک روش مدرن در صنعت ساختمان شناخته می‌شود. در این مطلب از مجله رونیکس، مراحل کامل اجرای این نوع سقف را به طور دقیق بررسی خواهیم کرد.

عرشه فولادی در واقع یک لایه فولادی شکل‌دهی شده است که به عنوان قالب و بخشی از سازه در سقف به کار می‌رود. این ورق‌های فولادی پس از نصب، همراه با بتن ریزی، یک سقف مقاوم و یکپارچه ایجاد می‌کنند.

نقش اصلی این سقف، تحمل بارهای وارد شده و انتقال آن به تیرها و ستون‌ها است. همچنین به دلیل سبکی و سرعت نصب بالا، زمان اجرای پروژه را کاهش می‌دهد. جزئیات اجرایی آن شامل مراحل نصب ورق‌های فولادی، قراردادن میلگردها و در نهایت بتن‌ریزی است که در کنار هم سازه‌ای محکم و پایدار تشکیل می‌دهند.

سقف عرشه فولادی چیست؟

عرشه فولادی یک قطعه‌ی فلزی موج‌دار است که در ساخت سقف یا کف ساختمان کاربرد دارد. این سازه با نام‌های مختلفی شناخته می‌شود. برخی آن را عرشه فلزی، عرشه کفی یا عرشه کیو می‌نامند. اما دو نام عرشه فولادی و عرشه کفی، بیشتر از بقیه استفاده می‌شوند.

این نوع سقف معمولاً روی تیرآهن و اسکلت فلزی نصب می‌شود و یک سطح محکم و آماده ایجاد می‌کند. سپس روی آن می‌توان موادی مانند بتن سبک یا بتن معمولی، انواع عایق و لایه‌های ضد آب را قرار داد.

جزئیات اجرای سقف عرشه فولادی

سقف‌های عرشه فولادی به دلیل محکم بودن و سبکی وزن، در سال‌های اخیر به انتخاب اصلی سازندگان در پروژه‌های ساختمانی شهری تبدیل شده‌اند. برای اجرای این نوع سقف، معمولاً از چهار ماده اصلی استفاده می‌شود:

۱. ورق فولادی که نقش عرشه سقف را دارد
۲. برش‌گیر
۳. آرماتور
۴. بتن

در بخش‌های بعدی، مراحل و روش اجرای سقف عرشه فولادی را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.

نحوه اجرای سقف عرشه فولادی

برای ساخت سقف با عرشه فولادی، مراحل زیر را به ترتیب انجام می‌دهیم:

· نورد سرد ورق‌های گالوانیزه فولادی

ابتدا، ورق‌های فولادی گالوانیزه را با استفاده از روش نورد سرد و مطابق با طرح و نقشه‌های سازه، به شکل پروفیل‌های فولادی مورد نظر درمی‌آوریم.

ورق‌های فولادی با پوشش روی

ورق‌های فولادی گالوانیزه، ورق‌هایی از جنس فولاد هستند که برای محافظت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی، با لایه‌ای از فلز روی پوشانده شده‌اند. این فرآیند پوشش‌دهی، طول عمر ورق را بسیار افزایش می‌دهد و آن را برای استفاده در محیط‌های مرطوب یا فضای باز ایده‌آل می‌سازد. این ورق‌ها در صنایع مختلفی مانند ساختمان‌سازی، تولید لوازم خانگی و خودروسازی کاربرد گسترده‌ای دارند.

برای اطلاعات بیشتر: شرکت رونیکس، سازنده انواع “مینی فرز شارژی” می‌باشد. این ابزار برای برش کاری و صیقل دادن سطوح مختلف فلزات مانند آهن بسیار مناسب است.

· انتقال ورق های فولادی به محل پروژه

پس از رسیدن ورق‌های فولادی به محل ساخت‌وساز، مرحله نصب آن‌ها روی اسکلت ساختمان شروع می‌شود. این ورق‌ها سبک هستند و کارگران به سادگی می‌توانند آن‌ها را جابه‌جا کرده و در جای خود قرار دهند. اما اگر ساختمان چندین طبقه داشته باشد، برای سرعت بخشیدن به کار و کاهش هزینه‌ها، ورق‌های هر طبقه را به صورت بسته‌بندی شده با جرثقیل به بالا منتقل می‌کنند. بعد از این مرحله، ورق‌های کف طبقات بالاتر باید با دقت و به شکل کاملاً ایمن، توسط کابل‌ها و زنجیرهای مخصوص مهار شوند. تمامی قطعات باید طوری نصب شوند که وزن اضافه‌ای به سازه اصلی وارد نکنند. همچنین به نقل از سایت آهنک:

“از مهم‌ترین مصالح این سقف فولادی، ورق فولادی گالوانیزه است که به روش نورد سرد تولید و با دستگاه‌های مخصوص فرم داده می‌شود. در سطح این ورق از فلز روی به عنوان پوشش گالوانیزه استفاده می‌شود که باید گالوانیزاسیون در هر دو سطح ورق به طور کامل انجام شود.ضخامت روی معمولا بین 0.8 تا 1.2 میلی‌متر است. سطح ورق فولادی دارای برجستگی‌هایی است تا بین بتن و ورق پیوستگی کافی ایجاد شود. این برجستگی‌ها به دو شکل دیده می‌شوند:

ذوزنقه‌ای

موج‌دار“

جابجایی ورق‌های آهنی به محل کار ساختمانی

· ورق های فولادی؛ چگونگی اجرا در سقف عرشه فولادی

پیش از آنکه ورق‌های فولادی به طور کامل و همیشگی به هم متصل شوند، باید ابتدا به درستی روی تکیه‌گاه‌ها و در جای صحیح خود قرار داده شوند. این ورق‌ها لازم است پیش از انجام اتصال نهایی، با دقت در جای درستشان تنظیم و ثابت شوند. همچنین اگر فاصله بین تیرها (طول دهانه) بیش از ۴ متر باشد، برای اجرای سقف با عرشه فولادی، باید از تیرهای فرعی نیز استفاده کرد، بدون اینکه نیاز به شمع‌بندی باشد.

· ثابت کردن ورق های فولادی به سازه

برای محکم کردن صفحات فولادی به اسکلت ساختمان، هنگام نصب این صفحات با استفاده از میخکوب، آن‌ها را با کمک میخ و اتصالات مناسب به سازه ثابت و محکم می‌کنیم.

نحوه محکم کردن ورق‌های آهنی به اسکلت ساختمان

برای این که ورق‌های آهنی را به استخوان‌بندی یا قالب یک سازه وصل کنیم، روش‌های مختلفی وجود دارد. معمولاً از پیچ و مهره، جوشکاری یا پرچ استفاده می‌شود. انتخاب روش مناسب به نوع سازه، ضخامت ورق و میزان نیرویی که باید تحمل کند بستگی دارد.

مهم است که اتصال به گونه‌ای انجام شود که محکم و پایدار باشد و در برابر فشارها و لرزه‌ها مقاومت کند. قبل از نصب، باید محل اتصال کاملاً تمیز و آماده شود تا چسبندگی یا جوش به بهترین شکل انجام گیرد. رعایت دستورالعمل‌های فنی و ایمنی در این کار بسیار اهمیت دارد.

· نصب گل میخ (برش‌گیر)

برای اتصال قسمت‌هایی که ورق فولادی روی تیرها قرار می‌گیرد، باید از قطعه‌ای به نام برش‌گیر یا گل‌میخ استفاده کرد. این قطعه را با دستگاه جوش به تیرهای اصلی سازه متصل می‌کنند. توصیه می‌شود برای محافظت از ورق‌ها در برابر جرقه‌ها و ذرات جوش، پیش از شروع جوشکاری، یک حلقه محافظ سرامیکی در محل قرار داده شود.

· آرماتور بندی؛ مهم‌ترین مرحله اجرای سقف عرشه فولادی

بعد از اینکه میخ‌های اتصال را کار گذاشتید، نوبت به مرحله بعد می‌رسد: قرار دادن آهن‌آلات و میلگردهای مخصوص کنترل دما روی سقف فلزی. این کار باید دقیقاً مطابق با نقشه‌های فنی انجام شود. برای انجام این مرحله، انبر مخصوص بستن میلگرد از برند رونیکس، یک وسیله مناسب و کارآمد برای شما خواهد بود.

اجرای آرماتوربندی برای سقف‌های عرشه فولادی

در این روش، پس از نصب ورق‌های فولادی (عرشه فولادی) به عنوان قالب دائمی سقف، نوبت به مرحله آرماتوربندی می‌رسد. میلگردها مطابق با نقشه‌های اجرایی و محاسبات انجام شده، بر روی ورق‌ها قرار می‌گیرند. این میلگردها نقش اساسی در تحمل نیروهای کششی و استحکام نهایی بتن را دارند.

بتن‌ریزی پس از اتمام آرماتوربندی انجام می‌شود. ورق عرشه فولادی علاوه بر نقش قالب، پس از گیرش بتن به عنوان یک جزء سازه‌ای عمل کرده و با بتن یکپارچه می‌شود تا سقفی مقاوم و پایدار ایجاد کند. این روش، سرعت اجرا را افزایش داده و نیاز به قالب‌بندی چوبی یا فلزی موقت را برطرف می‌کند.

· بتن ریزی؛ آخرین گام برای استحکام بیشتر

در مرحله پایانی، بر روی عرشه فولادی، بتن با ضخامتی که در نقشه‌ها مشخص شده ریخته می‌شود. این عملیات بتن‌ریزی مانند یک قالب‌بندی عمل کرده و سطح نهایی بتن را هموار و یکدست می‌کند.

ریختن بتن روی سطح فولادی

بتن یک ماده بسیار فشرده و محکم است. برای شکستن و تخریب آن، باید از ابزارهای مخصوص و مناسب استفاده کرد. اگر می‌خواهید با این ابزارها آشنا شوید، می‌توانید روی لینک «بتن کن» کلیک کنید.

نکات اجرای سقف عرشه فولادی

سقف عرشه فولادی انتخاب بسیار خوبی برای سازه‌هایی است که در ساختار آن‌ها از تیرآهن استفاده شده است. این نوع سقف به دلایل مختلفی مورد توجه قرار گرفته است: نصب سریع و راحت، قیمت مناسب، استحکام زیاد و وزن سبک از جمله این مزایا هستند.

در قسمت قبل، مراحل نصب این سقف را بررسی کردیم؛ اما رعایت نکات زیر باعث می‌شود کاربرد و عملکرد آن به شکل بهتری باشد:

1.    انتخاب ورق مناسب

در ساخت سقف‌های عرشه فولادی، از صفحاتی استفاده می‌شود که یک لایه میانی و دو پوشش فلزی دارند. لایه میانی این صفحات باید نرم و قابل خم شدن باشد. رویه فلزی صفحات نیز باید در برابر نم و آب و هوا از سازه محافظت کند. معمولاً این پوشش از جنس فلز روی است که با ضخامت کافی، هر دو سطح بالا و پایین صفحه را می‌پوشاند. صفحاتی که برای این کار انتخاب می‌شوند، مهم‌ترین عامل در کیفیت نهایی سقف عرشه فولادی هستند. به همین دلیل، هنگام انتخاب آن‌ها باید به خوبی ساختنشان و نیز مقاومت آن‌ها در برابر رطوبت و توانایی تحمل بار، توجه ویژه‌ای کرد.

2.     ابعاد ورقه‌های عرشه فولادی

ورقه‌های عرشه فولادی در اندازه‌های گوناگونی ساخته می‌شوند. اندازه معمول و رایج این ورقه‌ها، عرض ۱.۲۵ متر و ضخامت بین ۰.۸ تا ۱.۵ میلی‌متر است. اگر ورقه‌هایی با عرض بیشتر، طول بلندتر یا ضخامت متفاوت از این محدوده انتخاب کنید، ممکن است در نصب و اجرای سقف‌های عرشه فولادی با دشواری مواجه شوید.

3.    در نظر گرفتن نکات ایمنی

نکته دیگری که در نصب سقف با ورق‌های فولادی باید به آن توجه کنید، رعایت اصول ایمنی به ویژه در برابر آتش است. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که از ورق‌های فولادی رنگ‌شده استفاده می‌کنید. اگر ورق‌های انتخابی شما در برابر حریق مقاومت کافی ندارند، لازم است روی آن‌ها را با پوشش‌های ضدحریق بپوشانید.

4.    اهمیت بارگیری و انتقال

یک موضوع که معمولاً کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، مربوط به جابجایی و حمل ورق‌های سقف عرشه فولادی است. این عملیات باید با نهایت دقت انجام گیرد. هرگونه آسیب به این ورق‌ها می‌تواند بر کیفیت و عملکرد نهایی آن تأثیر منفی بگذارد.

5.    اهمیت گل میخ

در زمان انتخاب میخ‌های مخصوصی که برای وصل کردن ورق‌های سقف عرشه فولادی به کار می‌روند، باید بسیار دقت کنید. این میخ‌ها در واقع وسیله‌ای برای چسباندن ورق‌ها به یکدیگر هستند. یک نکته کلیدی این است که طول میخ‌های انتخاب شده باید از ضخامت ورق‌های سقف بیشتر باشد. اما این طول نباید از کل ارتفاع سقف که شامل ضخامت ورق‌ها و لایه بتن روی آن می‌شود، بیشتر شود.

6.    سرعت‌بخشی به کار

اگر زمان‌بندی پروژه برای شما موضوع مهمی است، در مرحله آرماتوربندی می‌توانید از شبکه‌های آماده (مش) استفاده کنید. همچنین در زمان بتن‌ریزی، به‌جای بتن معمولی می‌توان از بتن الیافی کمک گرفت. با این روش، حتی ممکن است نیاز به مرحله آرماتوربندی نیز به‌طور کامل از بین برود.

این موارد، اصلی‌ترین نکات در اجرای سقف عرشه فولادی محسوب می‌شوند. البته در حین انجام کار، جزئیات دیگری نیز وجود دارند که می‌توان به آنها توجه کرد. اگر اجرای این نوع سقف‌ها را به افراد باتجربه و متخصص بسپارید، می‌توانید با اطمینان بیشتری از کیفیت نهایی کار مطمئن باشید.

مزایای اجرای عرشه فولادی چیست؟

سقف‌های عرشه فولادی مزایای زیادی دارند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

* انجام سریع‌تر کارهای ساختمانی
* جابه‌جایی راحت ورق‌های فولادی
* عدم نیاز به شمع و ستون‌های موقت در هنگام اجرا
* امکان ساخت چند سقف در یک زمان
* حذف مرحله قالب‌بندی، زیرا ورق‌های گالوانیزه خود به عنوان قالب عمل می‌کنند.
* ایمنی بسیار خوب
* هزینه اجرای کمتر نسبت به برخی روش‌ها
* کاهش ضخامت نهایی سقف
* مصرف کمتر بتن و صرفه‌جویی در هزینه
* سبکی وزن ورق‌های گالوانیزه و سقف نهایی
* یکدستی و ظاهر زیبا
* قابلیت اجرا در هر نوع آب و هوا
* مناسب برای انواع پروژه‌های ساختمانی
* عایق خوب در برابر گرما و صدا
* عمر طولانی و دوام بالا
* نصب آسان‌تر سیستم‌های تاسیساتی و سیم‌کشی

سقف عرشه فولادی، ترکیبی موفق از فلز و بتن است.

با توجه به موارد گفته شده، اگر سقف عرشه فولادی به شکل صحیح و با محاسبات دقیق انتخاب و اجرا شود، می‌تواند هم از نظر اقتصادی و هم از نظر مدیریت زمان پروژه، نتیجه‌ای بسیار مطلوب داشته باشد.

همان‌طور که اشاره شد، این روش یکی از بهترین گزینه‌ها برای اجرای سقف در ساختمان‌های با اسکلت فلزی است. کیفیت مصالح استفاده‌شده در این روش، نقش بسیار مهمی در استحکام نهایی سازه دارد. سقف عرشه فولادی، سازه‌ای محکم است که برای افزایش مقاومت، با بتن ترکیب می‌شود. این ترکیب باعث می‌شود علاوه بر سبک‌وزن بودن، از دوام و عمر طولانی‌تری نیز برخوردار باشد.